Een paar weken geleden overkwam het mij (weer). Ik kreeg een mail van een kennis uit mijn werknetwerk. Superleuk. Lang niet gesproken. Hij begon met ‘Leuk een mail van die altijd vrolijke Viola!”. Oef…. Die kwam hard aan zeg. En dat lag natuurlijk niet aan hem. Maar vooral aan mij. Die altijd vrolijke Viola. Ja, dat ben ik. Nee, dat ben ik helemaal niet. Tuurlijk, ik sta positief in het leven. Tuurlijk, ik probeer elke dag dankbaar te zijn voor positieve dingen. Maar altijd vrolijk? Ook ik ben dat niet altijd. Het is mijn kracht, maar ook mijn masker. Mijn masker om mezelf te beschermen. Een masker dat heel veilig voelt. Maar
ook een masker dat mensen op afstand houdt. En dat er ook voor zorgt dat mijn energie weglekt. Altijd vrolijk, dat is toch niemand?
Maskers beschermen tegen pijn
In mijn voorbeeld ging het om een masker in gedrag. Maar als mensen zijn we echt heel goed in het opzetten van maskers. Zowel uiterlijk als in gedrag. Denk maar eens aan kledingstijlen van bepaalde groepen mensen. In mijn “alto”-tijd droeg ik alleen maar zwarte kleding bijvoorbeeld. In de start van mijn carrière droeg ik vooral blauwe pakken (want dat deed iedereen). Die maskers zijn dan ook heel prettig trouwens. Je hoort er dan bij.
Zo herkennen we natuurlijk allerlei maskers. En we weten ook dat het effect heeft. Kleur bijvoorbeeld wordt in de marketing veel gebruikt omdat het voor 60-80% het aankoopgedrag van de klant bepaalt. Wat? Ja, echt dus. Maskers worden dus ook bewust ingezet. Maar het voelt niet altijd fijn. We voelen ons beïnvloedt of gemanipuleerd. Dit soort maskers beperken namelijk onze vrije keuze, onze bewegingsruimte. En dat willen we niet.
Maar even terug naar de maskers die we ons zelf aandoen. Zoals die in mijn voorbeeld. En ook deze maskers beperken onze vrije keuze, maar dan onbewust.
Maskers komen voort uit patronen
Dit gedrag, altijd maar vrolijk zijn, is voor mij een masker. Een masker, of maskerade, zegt eigenlijk al genoeg. Ik doe me dan anders voor dan ik me van binnen voel. Wellicht herken je dat bij jezelf? Of misschien juist wel bij de ander. Maskers ontstaan in je leven. Meestal in de kindertijd. Het zijn patronen om jezelf te beschermen. Goed dus ook! Patronen die je in je latere leven naar voren brengt als je onzeker bent, of gespannen.
Voorbeelden van maskers zijn:
- Je altijd vrolijk voordoen (terwijl je diep van binnen doodsbang bent omafgewezen te worden)
- Altijd maar ja op alles zeggen (terwijl je diep van binnen nee wil zeggen)
- Jezelf wegcijferen (terwijl je eigenlijk iets anders wil)
- Enorm je best doen (terwijl jij doodmoe wordt)
Wellicht herken je wel zo’n masker bij jezelf. Het masker beschermt je tegen pijn. Maar het zorgt er ook voor dat je heel moe wordt. Het kost je veel energie.
De andere kant van het verhaal is dat je anderen – onbedoeld en onbewust- op afstand houdt. Niet de echte verbinding hebt. En dat maakt weer alleen en kwetsbaar. En daarmee lekt de energie weg. Bij jou gaan de engelen niet meer op en neer.
Maskers zeggen ook iets over je kracht
Maar wat kunnen we nou met die maskers? Het mooie van die maskers is ook, dat het vervormingen kunnen zijn. Vervormingen van je eigen kracht. Soms zit je in de flow, dan lukt alles, dan sta je in je kracht. Deze kracht kan je ook gaan inzetten op het moment dat het spannend wordt, dat je onzeker bent, dat je stress ervaart. Dan treedt de vervorming van je kracht op. Vaak is dat het moment dat jij heel hard aan het werk bent, om dit masker in stand te houden. Dat je aan het einde van de dag uitgeblust op de bank ligt.
Maar kijk eens naar de kracht die er onder schuil gaat:
- De kracht van dat vrolijke meisje, is haar optimisme, het glas is altijd half vol, inspiratie en levendigheid. Zij kan anderen in beweging zetten.
- De kracht van de ja-zegger is de empathie voor anderen. De ja-zegger is iemand die jou echt begrijpt. De ja-zegger kan ook degene zijn die loyaal is aan jou, of aan de organisatie. Op deze persoon kan je echt bouwen.
- De kracht van de ‘zichzelf wegcijferen’-persoon is bescheidenheid. Deze mensen zijn verbindend. Ze kijken namelijk niet neer op anderen. En waarderen juist de sterke kanten van anderen en benutten die.
- De kracht van de harde werker is vaak resultaatgerichtheid. Deze persoon krijgt het wel echt voor elkaar. Als er een product binnen een bepaalde termijn gemaakt moet worden moet je echt bij deze harde werker zijn.
bewust omgaan met je masker: 3 tips
Tip 1 Kijk eens naar je eigen bezieling
Waar ligt je hart en je kracht? Waar verlang jij naar? Denk bijvoorbeeld eens terug aan een moment dat jij volledig in de flow was. Voel dat moment weer echt. Beleef het weer. Het helpt om even je ogen te sluiten en terug te gaan naar dat moment of naar die dag. Wat maakte dat jij in de flow zat? Wat maakte dat dit moment of deze dag jouw energie gaf? Bekijk vooral je eigen gevoel, je eigen gedrag. Maar hier eens een tekening van, of beschrijf het als verhaal, of gedicht. Of zoek een passend liedje. Iets dat voor jou passend is bij dat gevoel van flow.
Mij helpt het bijvoorbeeld momenteel heel goed, om even het nummer ‘hart en ziel’ van de Tröckener Kecks op te zetten. Dat herinnert mij aan het leven vanuit je bezieling.
Tip 2 Kijk eens naar je masker(s)
Bekijk eens wat jouw maskers zijn. Wat doe jij soms erg overdreven? Probeer te ontdekken wanneer je dit masker nodig hebt. Als het spannend wordt? Als je bang bent? Als je boos bent? Maak er maar eens een tekening van. Of beschrijf je masker, als in een verhaal. Of zoek een liedje uit dat hier bij past.
Zo herinnert het liedje ‘Over de muur’ van Klein Orkest mij altijd aan mijn maskers.
Tip 3 Trek eens kleding aan die echt bij jou past
Kleding die bij jouw kracht, bij wie jij in essentie bent, past. Niet over nadenken, maar het eerste kiezen wat in je opkomt. Meestal helpt het om even een minuut stil te zijn, je ogen te sluiten en na te gaan hoe je je vandaag voelt. Visualiseer de kleuren en wat je aanhebt. En pak dan uit de kast wat daarbij past. Kijk eens wat dat met je doet. Lukt dit niet in werkcontext? Doe het dan gewoon eens thuis.
En zo trek ik steeds vaker kleurrijke kleding aan. Maar wel alleen als ik me ook echt zo voel. Zo voelde ik me vanochtend enthousiast, en heb ik dus nu een rokje aan.
Met deze tips krijg je mogelijk wat zicht op jouw bezieling en op je maskers. Heb je nou meer zin om in het diepe te duiken, dan zijn er allerlei trajecten en opleidingen voorhanden om daarbij te helpen. Zelf volg ik de 3 jarige ITIP opleiding, die mij dit soort inzichten geeft.
En wat zijn jouw maskers om jezelf te beschermen? En hoe ga jij hiermee aan de slag? Laat me het weten via het commentaarveld, dan inspireert u mij weer.
Reactie schrijven
Alfons (donderdag, 29 oktober 2020 21:50)
Dank Viola,
Dank voor de theorie over de maskers maar nog meer dank voor het vertalen naar jou als persoon en jouw ervaringen. Dat maakt het verhaal levend en echt en daardoor neem ik me voor in de komende dagen/weken af en toe is stil te staan bij mijn maskers.
A.
Viola (maandag, 02 november 2020 11:47)
Ha Alfons, dank voor je mooie reactie! En wat fijn dat je tijd neemt om stil te staan bij je eigen maskers! Succes!
Groetjes,
Viola