Hoe je de weg niet meer kwijt raakt met je morele kompas

Raak jij wel eens de weg kwijt? En dan bedoel ik niet fysiek, maar meer dat je even niet meer weet welke beslissing of keuze de juiste voor je is. Het overkomt mij regelmatig. Zal ik deze opleiding doen of een andere? Zal ik dat leuke project, wat mij net is aangeboden, gaan trekken? Want ja, iedereen ziet mij het zo doen. Het past echt bij mij, zeggen de collega’s goed bedoeld. Vaak zeg ik meteen in een enthousiaste bui “Ja! Tuurlijk, leuk!”. En dan een paar dagen later voel ik het knagen. Is dat wel echt geschikt voor mij? Nou ja, iedereen denkt dat het bij mij past. Dus ik ga het gewoon doen. Het is een eer, toch? Ik negeer het knagende gevoel, ik negeer mijn morele kompas. 

Het morele kompas is als een GPS die je de weg wijst. Bij elke afslag, rotonde of verkeersplein weet je met je morele kompas precies wat te doen. Maar soms zijn mensen geneigd vooral naar de verkeersborden te kijken. Daarop staan richtingen als ‘Hier moet je echt bij zijn’ of ‘Neem deze afslag, daar wordt ik blij van’, of ‘Het is een eer om deze afslag te nemen’. En dan rijd je nog een rondje en maak je een keuze. Een keuze die wellicht niet de keuze van je morele kompas is. 

Dat overkomt mij dus ook. En dat is niet altijd erg. Als je maar op tijd weet dat je de verkeerde keuze hebt gemaakt. En altijd weer terug kan naar je morele kompas. Want met je morele kompas leef jij het leven dat je wil leven. Dan ben je proactief. Maak jij de keuzes die jij wil. En laat je je niet meer altijd afleiden door wat anderen van je willen. Of wat anderen denken dat goed voor je is. Of dat jij de route gaat volgen die anderen van je verwachten. Je neemt verantwoordelijkheid voor je eigen leven. Je toont leiderschap.

En het morele kompas is in deze tijd belangrijker dan ooit. De wereld verandert snel. En is complex. Met al die veranderingen is het belangrijk te weten, innerlijk te weten, wat goed voor jou is. Dat jij de juiste keuzes blijft maken. En dat je authentiek handelt.

De essentie van het ontdekken van je morele kompas is jezelf de vraag stellen

Vraag 1.   Hoe ben jij van betekenis voor deze wereld?

Het antwoord op deze vraag geeft aan wat jouw levensfilosofie is en welke waarden voor jou van belang zijn. Covey noemt dit in zijn boek over 7 aspecten van effectief leiderschap het persoonlijk statuut. Helpende vragen om deze grote en omvangrijke vraag te kunnen beantwoorden zijn:

Vraag 2.   Welke waarden en principes zijn voor jou van belang?

Vraag 3.   Wat is je verlangen?

Vraag 4.   Wie ben je– je persoonlijkheid ?

Vraag 5.   Wat wil je doen – je bijdragen en prestaties ? 

Deze vragen kan je beantwoorden door ze te gaan opschrijven, door ze te tekenen, of te schilderen. Of maak een collage van foto’s of plaatjes die passen bij deze waarden en principes. Dat wat jou helpt om dit scherp te krijgen. Verder helpt het om hier de tijd voor te nemen. Dit niet even in aan achternamiddag op te gaan schrijven. Neem de tijd, en kijk elke keer of het passend is bij jouw leven. 

Voor mij persoonlijk geldt dat ik het vooral niet wil gaan beschrijven. Voor mij is het work-in-progress. Want als ik het op papier zet dan wordt het opeens een vorm, alsof het een verplichting wordt. En dat is nou net niet wat het morele kompas zou kunnen zijn. Voor mij werkt het om het te tekenen, te schilderen of op een andere manier te verbeelden. 

Overigens als u mijn website violaverwondert.nl bekijkt ziet u aspecten van mijn morele kompas terugkomen. Ik wordt er blij van om anderen te inspireren. Kernwaarden voor mij zijn respect, iedereen is gelijk, eerlijkheid, kwetsbaarheid en openheid. Daarnaast wil ik bijdragen aan meer verbinding, vertrouwen en veiligheid in teams en organisaties. En daar handel ik naar. Mijn bezieling. Mijn morele kompas. 

Als u voorbeelden wilt van een persoonlijk statuut dan kunt u dat bijvoorbeeld vinden op http://www.vliegendeolifant.nl/persoonlijk-statuut/

Als je eenmaal je morele kompas kent, is het veel makkelijker om keuzes te maken in je werk. Welk project past wel en welke niet? Welke werkomgeving past bij jouw morele kompas? En welke niet? 

De vraag is nu welke werkomgeving het beste past bij jouw levensmissie. In jouw morele kompas, in jouw missie staan jouw persoonlijke waarden voorop. Check dan eens bij het bedrijf of de klant waar je werk voor wil doen, of de missie, visie of purpose van dit bedrijf overeenkomt met jouw persoonlijke waarden. Kan jij bij dit bedrijf of deze klant dus echt waarde toevoegen of raak je in conflict? Meestal hoef je daar niet lang over na te denken. Zodra je de missie leest, weet je meteen aan je gevoel of het klopt. Krijg je het warm, wordt je vrolijk of krijg je eerder buikpijn en gaat het knagen? En maak een keuze. Op basis van je morele kompas

En ja, dat kan soms voor spanningen zorgen, of dilemma’s. 

Zo heb ik eens aangevoeld dat ik bij een bepaalde klant niet wilde werken. Deze klant wilde vooral – voor de bühne-  een veiligheidsadvies. Een advies wat direct in de prullenbak zou verdwijnen. Gelukkig was deze klant daar heel open over. En ik zei, prima, als dat is wat je wilt, dan is het beter om een andere adviseur te vinden. Want ja, mijn morele kompas zei tegen me dat dit niet goed voor mij zou zijn. Ik wil vooral bijdragen aan meer veiligheid voor mensen. En bij deze klant was dat niet van belang. Dus ik zou het daar erg lastig mee krijgen.  

De wereldverbeteraar en harde werker in mij vond dit trouwens wel erg lastig. Want ja, dit zou een onmogelijke opgave zijn. Vanwege de houding van de klant. Maar ja, nu laat je al die medewerkers van het bedrijf in de kou staan. Er zou nu echt niets veranderen. En misschien had jij toch een verschil kunnen maken. Na overleg met een paar collega’s heb ik besloten het echt niet te doen. Het zou mij teveel energie gaan kosten en de kans was groot dat er echt niets zou veranderen.

Als je leeft met je morele kompas, kan je jezelf recht in de spiegel aankijken. En dan weet je altijd dat je de juiste keuze maakt. Mijn ervaring is is dat ik best goed weet wat mijn morele kompas is, maar dat het soms lastig is om me eraan te houden. Allerlei verwachtingen van anderen kunnen de kop op steken. Of je leeft vooral in je hoofd. Voor mij is het continu van belang om contact te maken. Contact met mezelf. Contact tussen mijn gevoel, mijn hart en mijn hoofd.  En dat doe ik bijvoorbeeld door te mediteren. Te wandelen in de buitenlucht. Even stil te zijn. Of juist te bewegen. Dan aard ik en weet ik weer wat te doen. En raak ik de weg niet meer kwijt. 

 Wat doet u om uw morele kompas helder te houden? Laat het mij weten, dan inspireert u mij weer.