Een paar weken geleden tekende ik mijn visie over mijn zingeving, over mijn purpose, mijn missie. Dat wat ik wil bijdragen. Ik liet de tekening aan anderen zien. Kreeg complimenten. “Echt Viola!”, “Wat een krachtige missie!”. En ik kreeg ook een vraag: “Waarom teken je jezelf zo klein?” Die kwam binnen. Onbewust tekende ik mezelf klein. Ik wist eigenlijk het antwoord niet echt. Behalve te zeggen dat ik een enorme hekel heb aan mensen die zichzelf boven anderen plaatsen. Aha.
Momenteel lees, doe en ervaar ik van alles over persoonlijke ontwikkeling. Het gaat nu bij mij om het omarmen van mijn licht en mijn schaduw, van mijn talent en mijn valkuilen, omarmen van die kant die ik altijd laat zien en het omarmen van die kant waar ik niet zo van houdt. En dit voorval leerde mij dus iets over mij. Van de twee kanten in mij. De eerste kant ken ik erg goed. Ik ben gericht op anderen. Ben bescheiden. Wil anderen tot dienst zijn. En soms doe ik dat zo veel, dat ik mezelf vergeet. Zoals die ene keer zo’n 10 jaar geleden dat ik tijdens een roeiwedstrijd zo intensief coachte dat ik bijna het water in fiets. En nu teken ik mezelf klein.
En wat leer ik dan van datgene waar ik zo’n hekel aan heb? Aan mensen waarvan ik het beeld heb dat zij zichzelf boven anderen plaatsen? Van dominante mensen? Ok, hiervoor moet ik echt even door de zure appel heen bijten. Meteen merk ik enorme irritatie. Vooroordelen komen op. Liever kijk ik hier niet naar. Maar toch doe ik het. Ik neem even een voorbeeld in mijn hoofd en dan opeens realiseer ik me dat dit mensen zijn die goed voor zichzelf zorgen. En voor zichzelf opkomen. Goed hun eigen behoeften en wensen kennen en vooropstellen. Ach ja, en soms zo erg dat ze daar in doorschieten en niet meer aan anderen denken.
En opeens realiseer ik me dat ik in mijn vak van de veiligheid regelmatig een goed advies geef. “Eerst voor jezelf zorgen, dan voor de ander”. Dus ergens weet ik heel goed wat mij toe doen staat. Maar voel ik dat nog niet altijd zo. En nu opeens, door het lezen, door deze mooie vraag, realiseer ik me dat ik beide kanten in me heb. Ik ben gericht op anderen en wil ze graag helpen het beste uit zichzelf te halen. En ja, ergens in mijn ken ik ook de kant dat ik goed voor mezelf kan zorgen. En die twee – mijn zorgzame kant en mijn assertieve kant - mag ik weer in balans brengen, omarmen. De ander helpen lukt alleen als ik goed voor mezelf zorg. En voor mezelf opkom.
Dit verhaal deel ik niet zo maar. Dit verhaal maakt dat ik mezelf beter leer kennen. En daardoor veel beter de ander kan zien. Hoe die ander is. Waar zijn of haar kracht en kwetsbaarheid zit. En zo de echte verbinding aan te gaan, voorbij de oordelen. En dat is wat ik iedereen toewens. Niet om tranen te trekken, maar om je moed te laten zien.
En die moed kunnen we op het werk, en in teams goed gebruiken.
Blog-reeks Hoe zorg jij voor een succesvol team?
Dit blog is onderdeel van de blogreeks “Hoe zorg jij voor een succesvol team?” Geïnspireerd op een vraag van een collega ging ik stil staan. Reflectie. Zelfbeschouwing. Hoe doe ik dat nu eigenlijk in mijn team? Wat vind ik belangrijk in een team? En wat gaat er goed? En hoe kan het beter? Deze vragen die als vanzelf oppoppen ga ik de komende weken proberen te beantwoorden.
In een blogreeks over het creëren van een succesvol team. Gebaseerd op mijn ervaringen. Over het faciliteren van een teambijeenkomst schreef ik mijn eerste blog in deze reeks. En over de 6 uitgangspunten die een team succesvol maken schreef ik mijn tweede blog. In mijn derde blog ging ik in op het waarderen van sterke kanten, uitgangspunt 1 van een succesvol team. In het vierde blog over het belang van zelfsturing van teams. En in het vijfde blog over de purpose, of zingeving, van teams.
Deze week staat kwetsbaarheid centraal. Uitgangspunt 4 van een succesvol team.
Kwetsbaarheid: de moed om jezelf te laten zien
Als het gaat om kwetsbaarheid denk ik altijd meteen aan Brené Brown. En dan vooral aan haar krachtige TEDx lezing over haar onderzoek. Maar vooral ook aan de manier waarop ze dat doet. Ze laat zien hoe zij in elkaar zit. Zo vertelt ze dat ze onderzoek deed naar schaamte. En dat ze tot de verrassende conclusie komt dat mensen die minder schaamte kennen, dat vooral hebben doordat ze moed hebben. Moed om hun kwetsbaarheid te laten zien. En dan schrikt ze. Ze is een jaar uit de running. Kwetsbaarheid. Ja, dus dat. En ze gaat in therapie. Maar wel onder één voorwaarde: het mag over alles gaan, behalve over kwetsbaarheid. Ze leert, in haar eigen proces, dat het dus over kwetsbaarheid gaat, haar kwetsbaarheid. En dan gaat ze verder in haar onderzoek. En is ze nu veelgevraagd spreker op het onderwerp kwetsbaarheid.
Wat Brené doet in haar presentatie, haar onderzoek, en haar boeken is het ontkrachten van allerlei vooroordelen over kwetsbaarheid. Kwetsbaarheid wordt vaak gezien als fragiel. Als zwakte. Zelf heb ik dat ook ervaren. Zo kreeg ik eens de opmerking dat ik nogal naïef was. Te goedgelovig. Misschien is dat ten dele ook zo, maar daar zit natuurlijk ook weer een kracht onder. Vertrouwen in anderen. Dus onder die kwetsbaarheid ligt altijd een kracht. En die kracht mogen we laten zien. En dat is moed.
En wat is dan die kwetsbaarheid? Wat laat je dan zien? Meteen je hele doopceel lichten? Nou, volgens Brené Brown is dat niet nodig. Kwetsbaarheid gaat volgens haar juist niet over alles laten zien. Maar vooral over dat wat je laat zien, hoe je dat laat zien en wat je intentie daarbij is.
Moed in het vakgebied van de veiligheid? Jaren geleden zag ik ook daar moed terugkomen. De moed om een mogelijk foutieve inschatting te delen met de hele wereld (courage for safety, woodside). Een beslissing die levens had kunnen kosten, maar net goed afliep. De zaal met 100 stoere mannen was doodstil. Dit hadden ze ook wel eens meegemaakt. En vol moed deelden ze deze momenten met elkaar. Wat een kwetsbaarheid!
Wat is jouw kwetsbaarheid?
De vraag die nu natuurlijk voorligt, is de vraag wat is jouw kwetsbaarheid? Immers, om je kwetsbaarheid te kunnen laten zien, is het soms handig om daar enig beeld bij te hebben. En dat dit niet makkelijk is, beschreef ik eerder al eens.
We hebben namelijk de neiging om vooral onze maskers te laten zien. De overlevingsstrategieën die we ons van jongs af aan hebben aangeleerd om geen pijn te hoeven hebben. De kwetsbaarheid vraagt nu juist om die maskers te benoemen, los te laten en af te zetten. En het vraagt ons om bewust te zijn van onszelf. Van onze maskers en van onze bezieling. En over bezieling, je eigen morele kompas en de maskers schreef ik eerder meerdere blogs en tips.
En als je echt denkt, ik ga ervoor, probeer dan eens iets wat je nog nooit hebt gedaan. Schrijf eens een post op LinkedIn met een vraag waarvan je denkt, oef, dat is kwetsbaar! Of ga in een gesprek iets van je kwetsbaarheid laten zien. Zodat je op een gegeven moment dat ook durft in je team. En dan zal je verbaasd staan over de resultaten en de feedback!
3 tips voor moed in teams
Moed en kwetsbaarheid gaan dus hand in hand. En om die moed te gebruiken in jouw team heb ik een aantal tips verzameld, een beetje uit de wetenschap en een beetje uit mijn eigen ervaring.
Tip 1 Start eens met een succesverhaal
In een teamoverleg kun je eens starten met een succesverhaal. Laat een teamlid een verhaal vertellen over een succesvolle ervaring in het werk of privé. Iets waar hij/zij graag over wil vertellen. Daarvoor zou je een waarderende vraag kunnen stellen:
Vertel eens iets over een betekenisvolle gebeurtenis in je werk
In het algemeen vertellen mensen dan iets wat voor hen heel belangrijk is geweest. Belangrijk omdat ze iets hebben geleerd. Iets over zichzelf hebben geleerd. Daar zit altijd pijn, kwetsbaarheid of en verlangen onder. Op het moment dat je mensen vraagt een verhaal te vertellen, dan vertellen ze uit zichzelf eigenlijk altijd iets over hun kwetsbaarheid en de manier waarop ze daarmee omgegaan. De hero’s journey.
Deze manier laat dus kwetsbaarheden zien. Als facilitator mag je dit ook benoemen, je mag aangeven hoe gaaf het is dat iemand zijn moed laat zien. En ook zijn of haar talent en kwaliteit. Door het vertellen van verhalen luisteren we beter naar elkaar. Onthouden dat wat gezegd is veel beter. En raken we meer met elkaar verbonden. En als je meer wil weten over waarderende vragen, lees hier maar eens.
Tip 2 Laat zien dat jij het ook niet altijd weet
Het niet-weten is moeilijk. Maar ook een groot goed. Eerder schreef ik er al over. Op het moment dat jij als teamleider, facilitator of teamlid altijd het antwoord hebt. Altijd weet wat de goede oplossing is, wat gebeurt er dan? Yes, mensen gaan zelf niet meer nadenken. Komen niet met nieuwe manieren om naar een vraagstuk te kijken. Raken geïrriteerd. Haken af. En dan zijn de rapen gaar.
Dus belangrijk is om ook eens niet te weten wat de beste oplossing is. Creativiteit te laten opkomen. Allerlei werkvormen helpen daarbij. Bijvoorbeeld bij een vraag mensen eerst op een memo hun ideeën te laten zetten en dan in de groep te bespreken.
Maar het kan ook door zelf een andere houding aan te nemen. Echt te willen weten wat die ander als oplossing heeft. Echt geïnteresseerd te zijn. En zelf even op je handen te zitten.
Tip 3 Luister naar elkaar
En dan komen we vanzelf op de derde tip. Luisteren naar elkaar. Maar dan ook echt luisteren. Vaak zijn we geneigd om kort door de bocht te gaan. Snel te reageren. Met onze eigen oplossingen te komen. Een andere manier van luisteren is theorie U.
In die manier van luisteren gaan we elke keer op zoek naar de diepere betekenis van dat wat gezegd wordt. Wat is de essentie, wat is de purpose hier? En daarbij aansluiten. In eerste instantie kost dit meer tijd, maar het resultaat is dat er een gedragen oplossing komt. Een oplossing waar het gehele team achter staat en voor wil werken.
Want ja, hoe vaak komt het niet voor dat nadat en keuze is gemaakt, teamleden terugkomen op de eerder gemaakte keuze? En hoe komt dat? Meestal omdat de keuze niet helemaal aansluit bij de purpose van het team of dat het team niet zelf ervaren heeft dat deze keuze inderdaad aansluit bij de team purpose. En dan kan je soms helemaal opnieuw beginnen. Aan jou de keuze waar jij je tijd in wil steken.
Zo, nu mijn tekening maar eens aanpassen. Mezelf wat groter tekenen. En dan een paar momenten stilte in de tuin. Even voor mezelf zorgen. Zodat ik straks anderen weer kan inspireren om te groeien, te snoeien en te bloeien.
Mijn vraag aan jou: hoe laat jij je kwetsbaarheid en moed zien (in je team)?
Blogreeks ‘Hoe zorg jij voor een succesvol team?”
Blog 1: 4 kernvragen voor een succesvolle teambijeenkomst
Blog 2: 6 factoren voor een succesvol team
Blog 3: 4 werkvormen voor het waarderen van sterke kanten in jouw team
Blog 4: 5 tips voor zelfsturing in een (hiërarchische) organisatie
Wekelijks tips en inspiratie ontvangen? Dat kan!
Reactie schrijven