Ik kan niet tekenen. Echt niet. Zo liep ik 2 jaar geleden met knikkende knieën de zaal in. Summerschool visueel leiderschap. 5 dagen tekenen. 5 dagen! Wat had ik mezelf toch aangedaan, dacht ik nog. Op tafel lagen papier en stiften, veel stiften. De een na de ander druppelde binnen en werd enthousiast. Oh gaaf! Mooi! Die kleuren! En wat tekenen ze lekker! De een na het andere naambordje werd omgedraaid. Kunstwerken! Ik kon wel door de grond zakken. Dit kan ik dus niet. Met moeite schreef ik mijn naam op. En draaide het bordje om. Ik kan niet tekenen, of…?
Misschien herkent u het wel. Die stemmetjes in je hoofd die zeggen dat je iets niet kan. Dat dat echt niet voor jou is weggelegd. Het kan je helemaal verlammen, zoals bij mij gebeurde. Mijn creativiteit was volledig weg. Blokletters lukte nog net. Maar ook dat was natuurlijk niets. Mijn mindset was op dat moment negatief. Maar de vraag is dan A. wat doe jij daar? en B. hoe buig je dat nou weer om?
Om maar met B. te beginnen: ik heb het bij het voorstelrondje maar uitgesproken. Ik kan niet tekenen. Ik wil het wel kunnen, maar ik kan het gewoon niet. En alleen al dat uitspreken deed wonderen. Een enorme opluchting. Iedereen snapte opeens mijn angst. En was verwonderd. Wat bracht mij dan bij deze opleiding? Nou, dan kom ik dus bij vraag A. De afgelopen jaren ben ik er achter gekomen dat ik beelddenker ben. Ik denk en leer in plaatjes, in schema’s. Als ik iemand iets wil uitleggen lukt dat vaak niet. Collega’s kunnen mijn gedachtenkronkels niet volgen. Maar als ik het teken, dan wel. Alleen kan ik niet tekenen. Dus dat wil ik leren. In de eerste 5 minuten zakte al mijn zorgen weg. En was ik bevrijd, bevrijd van mijn ‘fixed mindset’.
een fixed mindset
Proffesssor Carol Dweck doet onderzoek naar de mindset van mensen. Van hoe wij leren. En over hoe wij ons kunnen vastzetten in het leren. Zij zag 2 grote verschillen in mindset. Een groep mensen met een zogenaamde fixed mindset en een andere groep met een growth mindset.
Mensen met een fixed mindset zijn ervan overtuigd dat hun intelligentie en talent vaststaat. Deze mensen besteden vaak ook meer tijd aan het ontdekken van dat waar ze slim in zijn of waar ze talentvol in zijn. Ze geloven dat, als je talent hebt, je ook succes zult hebben.
Als je een fixed mindset hebt, dan denk je dat je alles zelf kan bepalen. Als je denkt dat de kwaliteiten niet te veranderen zijn dan wil je jezelf continue bewijzen. Deze bewijsdrang vind je op veel plekken terug. Op school, in bedrijven en in relaties. Elke situatie vraagt om bevestiging van de intelligentie, de persoonlijkheid en het karakter. Dit type mensen evalueert continue “Zal ik succes hebben of faal ik?” “Lijk ik slim of dom? “, “Zal ik geaccepteerd worden of afgewezen?”, "Ben ik een winnaar of een loser?"
van proberen kan je leren: de growth mindset
Mensen met een growth mindset geloven dat je vaardigheden kan ontwikkelen. Door hard werken. Door de inspanning die je levert. Als dit je overtuiging is, dan leer je graag en sta je jezelf toe om fouten te maken. Want van proberen kan je leren. Deze mensen houden ervan om iets te doen waar ze zich niet perse comfortabel bij voelen (uit de comfortzone dus!). Ook als het even niet zo goed gaat.
Dus eigenlijk betekent het dat de manier waarop je naar jezelf kijkt in grote mate je leerpotentieel en je uiteindelijke succes bepaalt.
wat levert een growth mindset op?
Uiteindelijk levert een growth mindset betere prestaties op. Met de fixed mindset kom je snel tot goede prestaties, maar verbeter je daar niet verder in. Met een growth mindset daag je jezelf uit, ook op gebieden waarvan je denkt dat je het misschien nog niet kan.
In het onderwijs zijn er meerdere onderzoeken gedaan waaruit blijkt dat een growht mindset tot meer motivatie en betere prestaties leidt dan een fixed mindset. En het biedt ook kansen voor de onderwijsaanpak. De leerkracht kan stimuleren dat de inzet van de leerling beloont wordt. Dat er complimenten komen voor de inspanning en niet voor het uiteindelijke cijfer. Want we weten allemaal dat alleen focus op de cijfers leidt tot minder goede resultaten. Zoals Carol Dweck in haar Ted-talk ook aangeeft:
Klinkt allemaal fantastisch, maar wat doe je nou als jij jezelf vooral herkent in een fixed mindset? Want ja, dan kom je dus niet zo ver. Als eerste draaien we dat natuurlijk om. Je hebt nog niet een growth mindset, maar dat kan wel. De volgende tips komen uit het onderwijs, maar zijn net zo goed van toepassing op jezelf of als je in een organisatie werkt:
Tip 1 Kijk eens naar je inspanningen, je doorzettingsvermogen, je inzet op alles dat je doet
Prijs je eigen inzet eens voor een activiteit in plaats van je kwaliteiten an sich. Voor mij geldt dus (wat ik nog steeds lastig vindt overigens) dat ik mezelf op de schouders mag kloppen dat ik een 5 daagse tekencursus heb gedaan. Ik heb 5 dagen hard gewerkt en mijn best gedaan. En dat ik veel minder let op hoe de tekeningen er nou eigenlijk uitzien. Want een Picasso…? Daar ga ik weer.
Tip 2 Kijk bij faalervaringen eens naar de strategiën die je hebt toegepast
Zou je de strategie de volgende keer een beetje kunnen aanpassen? Hoe zou het wel kunnen lukken? En kijk vooral ook weer naar je inzet. Je hebt het wel aangedurfd en gewoon gedaan. Met andere woorden van proberen kan je leren. Zoals bij mij bij het tekenen. Ik heb wel 100 poppetjes getekend voordat ‘mijn poppetje’ ontstond.
Tip 3 Geniet eens van uitdagingen
Misschien werkt het voor jou om te bedenken dan het uitvoeren van eenvoudige taken een beetje zonde van je tijd is. Maar dat het vooral leuk is om iets te doen waar je wat van kan leren. Zoals bij mijn tekencursus. Doodeng, maar wat heb ik daar veel geleerd!
Hoe kijkt u naar leren en falen? En wat doet u om meer te leren? Laat het mij weten, dan inspireert u mij weer.